Brede welvaart bepaalt straks mede onze logistieke keuzes. Deze week bracht de Rli het advies ‘Waardevol regeren: sturen op brede welvaart’ uit. Burgers meten hun welvaart af aan meer dan hun materiële welzijn. Het gaat hen ook om factoren als gezondheid, veiligheid, de kwaliteit van hun woon- en leefomgeving of de kwaliteit van het onderwijs. Dat geheel van factoren is brede welvaart. Als de overheid stuurt op brede welvaart, dan zal dat leiden tot voor burgers beter beleid. Op dit moment gebeurt dat niet voldoende. Ook in de logistiek.
Deelt iedereen eerlijk in de lusten en lasten van onze logistieke keuzes? Keuzes die vaak gebaseerd zijn op het maximaal tevreden stellen van de veeleisende klant en keuzes die voor het bedrijf financieel solide zijn. Keuzes waarbij bedrijven de onbetaalde rekening van de externe effecten ervan moeiteloos bij de maatschappij neerleggen.
Praktijkvoorbeelden zijn er van Amazon die in stedelijke gebieden kiest voor magazijnlocaties in de goedkope, vaak arme, buurten, net als de flitsbezorgers dat doen in steden wereldwijd. De discussie over verdozing speelt in veel landen. De voorkeursroutes voor bouwverkeer en vrachtroutes uit havens lopen vaak dwars door kwetsbare buurten. Er is bezorgarmoede van bewoners van achterstandsbuurten en het platteland. En de oneerlijke betaling van onderaannemers in de pakketsector baart zorgen.
Logistieke keuzes raken kwetsbare groepen die niet altijd voor zichzelf kunnen opkomen. Bedrijven zullen steeds vaker op het matje worden geroepen om de gevolgen van onze keuzes voor de brede welvaart uit te leggen.
Brede welvaart omvat alles wat mensen van waarde vinden. Het gaat niet alleen om de kwaliteit van leven in het ‘hier en nu’, maar ook de effecten van onze manier van leven op het welzijn van mensen ‘elders’ (buiten de regio) en ‘later’ (toekomstige generaties). Dat gaat dus veel verder dan enkel de aanpak van klimaatverandering met elektrische voertuigen, de bekende CSRD-doelen en een rijtje bomen voor een XXL-distributiecentrum.
Concepten als de UN Sustainable Developments Goals en de Donut-economie kunnen helpen dat gesprek binnen het bedrijf, en met onze ketenpartners, te voeren. En als je straks op het matje geroepen wordt: zorg er dan voor dat je niet met je mond vol tanden staat.
Walther Ploos van Amstel.