Uitstootvrij verkeer is ‘schoon’ aan de uitlaat en ook stiller. Is uitstootvrij verkeer dan ook de oplossing voor de luchtkwaliteitsproblemen en geluidsproblemen door het wegverkeer in onze steden?
Resterende milieubelasting
De Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving (GGD) onderzocht hoeveel fijn stof elektrisch vervoer wordt veroorzaakt door slijtage van banden, remmen en wegdek. En, hoeveel geluid de banden (en niet zozeer de motor) bij een snelheid van 50 km per uur produceren.
In het project is onderzocht wat de resterende milieubelasting voor luchtkwaliteit en geluid is als al het wegverkeer uitstootvrij zou zijn. De onderzoekers hebben dit op twee schaalniveaus onderzocht. Gemeentebreed op basis van gemiddelde achtergrondconcentraties in drie gemeenten (Amsterdam, Eindhoven en Kampen) en lokaal in drukke straten in Amsterdam.
Volledig uitstootvrij verkeer in Nederland leidt in Amsterdam en Eindhoven gemiddeld tot 40% lagere NO2 achtergrondconcentraties. In een kleinere gemeente als Kampen leidt het tot een 30% lagere NO2 achtergrondconcentratie. Voor fijn stof is de afname kleiner: voor PM2.5 gemiddeld 7 tot 8% en 4 tot 6% voor PM10. Volgens TNO zouden de afnames niet meetbaar zijn.
Het goede nieuws is dat elektrische auto’s bijdragen aan het verlagen van fijn stof concentraties in Nederland. De onderzoeker stellen dat je vaak hoort dat elektrische auto’s juist meer fijn stof zouden uitstoten dan auto’s met een verbrandingsmotor omdat ze zwaarder zijn, waardoor er meer slijtage optreedt van banden en wegdek. Maar de emissies als gevolg van remmen zijn juist sterk verlaagd bij elektrische auto’s. Er komt geen fijn stof uit de uitlaat én er wordt geen nieuw fijn stof gevormd door reacties van gassen uit de uitlaat.’
Uitstoot van bouwplaatsen
Mobiele werktuigen dragen in belangrijke mate bij aan de luchtverontreiniging. Voor NO2 is de bijdrage ten opzichte van de totale concentratie gemiddelde in de drie gemeenten 8 tot 12% en voor roet 8 tot 13%. Voor PM10 is de bijdrage ongeveer 2%, en voor PM2.5 is de bijdrage 2 tot 3%. Dit zijn de maximaal haalbare verbeteringen in luchtkwaliteit, die te behalen zijn als alle mobiele werktuigen in Nederland uitstootvrij zijn. In de nabijheid van
Minder astma bij kinderen
Het onderzoek laat zien dat uitstootvrij wegverkeer de luchtkwaliteit verbetert en ook tot een verbetering van de geluidsituatie leidt. De verbetering in luchtkwaliteit en geluid is doorgerekend naar winst voor verschillende gezondheidseindpunten. De grootste ‘winst’ zit bij het jaarlijks aantal astmadiagnoses bij kinderen. Het percentage daarvan dat aan luchtverontreiniging is toe te schrijven, zou bij uitstootvrij verkeer teruglopen van 22% naar 14%. Het percentage ernstig geluidgehinderden neemt met enkele procenten af.
Impact op geluid
Een hoge geluidbelasting door verkeer is een belangrijk probleem in de stedelijke omgeving. Imke van Moorselaar, GGD Amsterdam: ‘Het heeft mij verrast dat de impact van elektrisch verkeer op de geluidniveaus relatief beperkt is’. Gemiddeld in Amsterdam daalt de geluidbelasting van 74,8 dB naar 72,5 dB. De WHO adviseert niveaus onder 53 dB voor wegverkeer. Om daar te komen is nog een flinke opgave. Uitstootvrij verkeer is niet volledig stil. Dit komt doordat verkeersgeluid voor een belangrijk deel afkomstig is van bandengeluid.
Om dichter in de buurt te komen van de gezondheidskundige advieswaarde van de WHO is het nodig om beleid te maken dat de geluidsituatie in de stedelijke omgeving sterk verbetert. Verminder de geluidbelasting in de stedelijke omgeving, bijvoorbeeld door in te zetten op autoluwe steden met minder verkeer, lagere snelheden (30 km/u), geen klinkers op drukke straten, meer geluid reducerend asfalt, meer stille banden, en zorg dat woningen op geluidbelaste plekken minstens een stille aangename zijde hebben. Ook bij volledig uitstootvrij verkeer.
Niet genoeg
De resultaten laten ook zien dat alleen uitstootvrij verkeer niet genoeg is om overal de aangescherpte gezondheidskundige advieswaarden van de WHO voor luchtkwaliteit en geluid te halen. Daar is meer voor nodig, zoals beleid gericht op minder verkeer en op aanpak van andere bronnen zoals houtstook, mobiele bouwwerktuigen, scheepvaart en de industrie.
Download het rapport ‘Uitstootvrije mobiliteit, Resterende milieubelasting luchtkwaliteit & geluid‘.