Buurtbewoners rond de Van Diemenstraat, de Westerkeersluisbrug en de Pontsteiger kregen de afgelopen een brief over de herinrichting van de Van Diemenstraat die vooral één ding duidelijk maakten: zelfs de gemeente weet niet meer precies wat ze aan het doen is. De start van de werkzaamheden op 1 maart 2026 is “niet haalbaar”, maar tegelijk waarschuwt de gemeente alvast voor forse verkeershinder in 2026, met mogelijk een jaarlange afsluiting van de Van Diemenstraat voor autoverkeer. Uitgesteld én aangekondigd. Voor bewoners voelt dit niet als transparantie, maar als bestuurlijke ruis.
De officiële verklaring luidt dat “de plannen nog in beweging zijn”. Dat klinkt zorgvuldig, maar verhult een fundamenteler probleem. De energietransitie vraagt meer tijd; kabel- en leidingbedrijven blijken meer werk nodig te hebben. Werkzaamheden moeten slim worden gecombineerd, maar passen niet binnen de beschikbare uitvoeringsperiode. Daarnaast moet de stad bereikbaar blijven en is de Van Diemenstraat nodig als omleidingsroute wanneer de S100 anders wordt ingezet.
Op papier allemaal logisch. In de praktijk zijn dit geen nieuwe inzichten, maar bekende randvoorwaarden die vanaf het begin hadden moeten worden meegenomen. Dit kon iedereen bij de start van het project weten…
Het echte knelpunt zit echter niet in techniek of planning, maar in het proces. De huidige tijdsdruk is geen natuurverschijnsel, maar het directe gevolg van keuzes die de gemeente zelf heeft gemaakt. Terwijl het projectteam bijna een jaar intensief overleg voerde met bewoners van de Silodam, zijn bewoners van de Pontsteiger en Houthaven geconfronteerd met één uitgewerkt ontwerp, één inloopmoment en een planning die uitgaat van een snelle start. Dat is geen volwaardig participatietraject, dat is informeren achteraf.
Bewoners ervaren dit terecht als onzorgvuldig en oneerlijk. Al bij de start van het project in oktober 2024 is meerdere keren gewezen op de noodzaak om oplossingen integraal te bekijken: niet alleen de Van Diemenstraat, maar ook de Pontsteiger en de Westerkeersluisbrug samen. Die waarschuwingen zijn genegeerd. Nu, ruim een jaar later, heet dat ineens “vertraging”.
Daarbij komt dat essentiële vragen nog steeds onbeantwoord zijn. Wat betekenen de werkzaamheden voor de bereikbaarheid van parkeergarages? Voor auto’s, leveranciers, fietsers en vooral voor voetgangers? Hoe wordt de verkeersveiligheid op de Pontsteiger daadwerkelijk verbeterd, en waarom lijkt het beschikbare budget zwaarder te wegen dan het kiezen voor het meest veilige ontwerp? Voor bewoners is veiligheid geen luxe-optie, maar een basisvoorwaarde.
Ook de financiële kant wordt te gemakkelijk terzijde geschoven. Eigenaren hebben de afgelopen jaren samen met de gemeente fors geïnvesteerd in het verbeteren van de doorstroming rond de Pontsteiger, onder meer in samenhang met de gemeentelijke Kistdamgarage. De huidige voorstellen dreigen het effect van die investeringen teniet te doen. Dat is niet alleen frustrerend, maar ondermijnt ook het vertrouwen in samenwerking met de gemeente.
En dan is er nog de bestuurlijke uitputting. Inmiddels is er meer dan 800.000 euro aan ambtenarentijd besteed aan dit slepende project. Tegelijkertijd vertrekt nu de tweede projectleider, met een mail over een “warme overdracht” en een nieuwe SPOC die zich weer zal melden. Voor bewoners voelt dit niet warm, maar vermoeiend. Opnieuw vertraging, opnieuw uitleg, opnieuw beginnen.
Daarom is de oproep vanuit de buurt helder en redelijk: stop met doen alsof inspraak een formaliteit is. Neem participatie serieus, vanaf het begin, met alle betrokkenen. Stel alsnog een volwaardig participatieplan op, neem de tijd om alternatieven eerlijk te bespreken en maak verkeersveiligheid leidend in plaats van het budget of een opgelegde planning. Pas daarna kan verantwoord worden besloten over de toekomst van de Van Diemenstraat, de Westerkeersluisbrug en de Pontsteiger.
Amsterdam zegt graag een stad van betrokken bewoners te zijn. Laat dat dan nu ook zien. Niet met nog een brief vol voorbehouden, maar met echte regie, openheid en respect voor de mensen die hier wonen.
Walther Ploos van Amstel.
Lees ook: Wat gaat er toch steevast fout met gemeentelijke verkeersplannen?