Er wordt stevig geïnnoveerd in de markt voor thuislevering. Bedrijven als Parcls, Homerr, EVAnet, Fietskoeriers, ViaTim en MyPup willen het anders doen; duurzamer, slimmer en met meer service voor de consument met afhaalpunten, pakketkasten en vrachtfietsen. Er zijn tientallen lokale initiatieven. Inmiddels lopen zeker 20 miljoen pakjes via deze nieuwe netwerken.
Verdienmodellen
De verdienmodellen van de nieuwe spelers lopen vast op de grote pakketbedrijven die hun kostenvoordeel niet willen delen. De besparingen die zij behalen met een alternatieve aanpak blijven in hun zakken. Ze komen met excuses over aansprakelijkheid, schades, track-and-trace, verantwoordelijkheid en contractafspraken met de webwinkels. Onder aan de streep gaat het natuurlijk over geld, heel veel geld… en macht, heel veel macht.
Een eerlijke verdeling van de pakketopbrengsten komt er nooit. Dat help innovatie niet. Daar wordt de consument niet beter van. En, de webwinkels betalen misschien wel meer dan nodig. Voor dagelijks duizenden pakjes doen de grote pakketpartijen eigenlijk weinig.
Eerlijk delen
Hoe doorbreken we dit patroon? Dat start bij de webwinkels, en hun fulfilmentcentra, door de first-mile naar de innovatieve bedrijven slimmer te organiseren: maak een aparte stroom van deze pakjes en lever direct aan de afhaalpunten en sorteerpunten van de lokale partijen. Dat vergt wel schaal in die first-mile. De innovatieve last-mile partijen moeten daarom samenwerken in hun first-mile; haal zelf al die pakjes op bij de webwinkels. Maak samen de ketenkosten transparant (en ook de faalkosten).
Dat gaat niet alleen over het samen ophalen, maar ook over het bundelen van diensten lokaal en de informatiesystemen die nodig zijn om de keten goed te regelen. Werk samen en breek de macht van de grote spelers.
Ieder van die nieuwe spelers heeft een of meerdere puzzelstukjes van de toekomstige ‘last mile’ puzzel. Maar, er ontbreken ook nog puzzelstukjes. Opschaling en rendement vragen om consortia bij de marktbenadering, delen van systemen en faciliteiten en samenwerking in onderzoek. Samen stamp je harder!
Lichtpuntjes?
Innoveren in thuislevering? Breek de macht van de grote spelers. Of kan het anders. Gelukkig zien we ook grote spelers die voorzichtig, soms onder het radar, wel zijn gestart met samenwerking met de nieuwe spelers in het veld. Een soort van snuffelstage. Fear of missing out? Of, oprechte belangstelling om de consument beter van dienst te zijn?
Of, zouden we de ACM of de NMA eens kunnen vragen om na te denken over een eerlijke verdeling van lusten en lasten in de pakketbezorging? Van innovatie worden we allemaal beter, toch?
Ik sta open voor elke suggesties.
Walther Ploos van Amstel.