In het Mobiliteitsbeeld geeft het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) een overzicht van belangrijke ontwikkelingen en actuele cijfers rond de mobiliteit in Nederland. Wat zijn de conclusies over goederenvervoer?
De gevolgen van de COVID-19-crisis waren ook merkbaar in het goederenvervoer. De vervoersprestatie (in tonkm op Nederlands grondgebied) van het wegvervoer, de binnenvaart, het spoorgoederenvervoer en het pijpleidingvervoer nam in 2020 met 2,8% af, van 132,5 miljard tonkm in 2019 tot 128,8 miljard tonkm in 2020. Deze afname vormde een breuk met de voorgaande jaren, waarin de vervoersprestatie jaarlijks groeide.
Het totale vervoerde gewicht, uitgedrukt in ton, nam in 2020 af met 3,6%, tot 1,93 miljard ton. De afname was vooral merkbaar in de aanvoer over zee en door de lucht (-10,3%) en de afvoer over land (-5,7%).
Binnenlandse goederenvervoer
Het binnenlandse goederenvervoer nam licht toe (+0,4%). Tussen 2019 en 2020 bleef het binnenlandse goederenvervoer ondanks de COVID-19-crisis op vrijwel hetzelfde niveau (+0,4% in 2020 ten opzichte van 2019).
Het totale volume van het binnenlandse goederenvervoer is, in tegenstelling tot het internationale goederenvervoer, niet significant beïnvloed door COVID-19. Het binnenlandse goederenvervoer wordt gedreven door het totale bruto binnenlands product (bbp) en de bbp’s van specifiek de bouw- en landbouwsector. Sectoren die gewoon doorwerkten.
Internationale goederenvervoer
COVID-19 beïnvloedde vooral de internationale aanvoer over zee en de internationale afvoer over land. Het beeld is dat de pandemie vooral het internationale goederenvervoer in 2020 beïnvloed heeft. De vervoersprestatie, uitgedrukt in tonkm, liep in 2020 terug ten opzichte van 2019, met name in de eerste maanden van 2020. De impact van de COVID-19-crisis op het goederenvervoer manifesteerde zich eind januari 2020 voor het eerst, toen de aanvoer uit China begon terug te lopen.
Deze terugloop deed zich ook voor in de vervoersprestatie van het spoorgoederenvervoer en de binnenvaart. Toen de pandemie in maart 2020 ook Europa bereikte, namen de vervoersprestaties van spoor en binnenvaart verder af ten opzichte van 2019. Eind augustus en begin september 2020 herstelden het spoorgoederenvervoer en de binnenvaart zich weer tot op of boven het niveau van 2019. De overslag volgde eind november 2020. Gelet op dit herstel was de verwachting dat de terugval in de vervoersprestatie in 2020 van tijdelijke aard zou zijn.
Bestelverkeer en e-commerce?
Onder invloed van COVID-19 is het online bestellen van goederen in combinatie met het thuisbezorgen sterk gegroeid, met name in de periode dat de winkels dicht waren of restricties van kracht waren. In 2020 bestelden consumenten 41% meer onlineproducten, waaronder boodschappen, dan in 2019
De bezorging van pakketten aan huis (Business-to-Consumer) nam in 2020 toe met 38%. Door de restricties en de toename van het onlinewinkelen nam het bevoorraden van winkels en horeca met vrachtauto’s en bestelauto’s af en nam de bezorging van pakketten aan huis met bestel-auto’s toe. De toename van dit laatste was niet of nauwelijks zichtbaar in de ontwikkeling van de vervoersprestatie van bestelauto’s in 2020. Dit komt doordat bestelauto’s zowel voor de bevoorrading van horeca en winkels worden ingezet als voor de bezorging aan huis. Daarnaast was een belangrijk deel van het bestelautovervoer bestemd voor de bouwsector.
Bron: KiM