De opkomst van digitale transportplatforms is onontkoombaar. De coronacrisis zorgt nog eens voor een extra versnelling. Transportplatforms claimen dat ze de internationale handel sneller, efficiënter, eenvoudiger en veiliger maken en dat de markt straks niet meer zonder kan. TVM heeft de greenpaper ‘Platformeconomie in transport en logistiek: omarmen of vermijden‘ uitgebracht.
Gebrek aan samenwerking
Een platform vervangt als het ware de samenwerking in de keten. Het succes van platforms is mede te danken aan het gebrek aan samenwerking in de transport- en logistieke sector. De problemen bij samenwerking in transport en logistiek zijn: onduidelijke afspraken, het ontbreken van de wil om aan te passen (flexibiliteit) en het gebrek aan onderling vertrouwen en daarmee aan transparantie. Aan de problemen van samenwerking wordt in een platform voorbijgegaan, omdat er een neutrale partij tussen zit. Door de opkomst van platforms moeten bedrijven meedoen om concurrerend te blijven, stelt het onderzoek van TVM en Panteia.
Geld verdienen met data
De voorsprong van de platformbedrijven is dat ze veel kennis en kapitaal achter zich hebben en dus snel kunnen opschalen. De voordelen van platforms worden steeds groter naarmate meer gebruikers deelnemen. Snel opschalen is voorwaarde voor succes. Dataverzameling van klantgegevens geeft platforms een voorsprong op bedrijven die er een traditioneel businessmodel op nahouden. Data in combinatie met slimmere algoritmes maakt het mogelijk de dienstverlening beter af te stemmen op de behoeften van de klanten.
Transportplatforms ontsluiten ongebruikte capaciteit, bieden margeverbetering door betere benutting en brengen efficiëntieverbetering op basis van data.
Kansen en bedreigingen
TVM zet in de paper kansen en bedreigingen op een rij. Zo wordt het klantcontact van traditionele bedrijven als grote meerwaarde gezien tegenover platforms. Klantcontract en zichtbaarheid verdwijnen echter. Tegelijkertijd blijken bemiddelingsplatforms zonder eigen producten geen sterke basis in tijden van crisis; je moet wel de wielen hebben. Er is het risico van afname van de omzet en marges en de toenemende afhankelijkheid van platform.
Logistieke bedrijven moeten vooral hun ogen niet sluiten voor de snelle opkomst van de digitale platforms, maar hier juist tijdig en zorgvuldig op moeten anticiperen. Traditionele logistieke bedrijven werden altijd beschermd door een relatief hoge toetredingsdrempel, lange-termijnrelaties met klanten en gesloten systemen. Platforms breken hier doorheen. Data wordt continu gegenereerd en kan overal worden gebruikt.
Omdat de traditionele businessmodellen onder druk komen te staan, zullen bedrijven de platformeconomie moeten omarmen. TVM Thomas van Noort: “Het is niet simpelweg ‘ja, meedoen’ of ‘nee, doe het niet’. We zien wel degelijk kansen in platforms, bijvoorbeeld in lege ritten, en het is altijd goed om te kijken naar jouw toegevoegde waarde in de transportketen. Maar er zijn ook risico’s: als je er te diep in zit, kom je er niet meer uit. Niets doen is ook een optie, als je het maar bewust doet. Het zou onverstandig zijn om je ogen te sluiten voor wat gaande is in de markt”.
Een bedreiging voor traditionele spelers in transport en logistiek is als platforms zoals Amazon, CoolBlue en Thuisbezorgd zelf hun eigen logistiek gaan uitrollen.
Vervoerder moet fouten oplossen
Wie is verantwoordelijk als een transport fout gaat? Dat is nog een van de vragen die speelt bij transportplatforms. Eenvoudig gezegd is dat het afhangt van de verbintenis met het platform. Het maakt verschil of in het contract staat dat het platform alleen verplicht is tot het doorgeven van de juiste data of het uitvoeren van het hele transport.
In het transportrecht wordt niet gesproken over platforms, alleen over vervoerder en expediteur. Vandaar dat veel platforms elke vorm van aansprakelijkheid afwijzen. Veel platforms beperken zich tot het constateren van de fout en het informeren van de verlader. Ze nemen zelf geen actie. Een vervoerder die aangesloten is bij het platform staat er in die situatie vaak alleen voor en moet zelf in actie komen om de fout op te lossen.
Bron: TVM