Het kabinet gaat onderzoeken of koelmotoren voor geconditioneerd wegvervoer ook onder de regelgeving van milieu- en zero-emissiezones kunnen vallen. Ongeveer 20% van de opleggers, bakwagens en bestelauto’s is voorzien van een koelsysteem. Er staan ongeveer 44.000 koelsystemen op wegtransport in Nederland geregistreerd.
Problemen met uitstoot
De koelgeneratoren zorgen voor een groot deel van de stikstof- en CO2-uitstoot van het wegvervoer, maar regels voor verduurzaming schieten volgens de staatssecretaris te kort en handhaving ontbreekt. Dat bleek uit eerder onderzoek van de Topsector Logistiek naar de handhaving van elektrisch koeltransport binnen zero emissie zones. Er is meer inzicht nodig in de kwantificering en samenstelling van gebruikte koelmotoren (en voertuigen) in binnensteden en de gevolgen voor de luchtkwaliteit in straten.
Alle koelgeneratoren samen zijn verantwoordelijk voor ongeveer 4% van de totale CO2-uitstoot van vrachtauto’s. Eerste metingen aan aggregaten voor de koeling (’koelgeneratoren’), geven aan dat een koelsysteem ongeveer vijf tot tien keer zo veel fijnstof (‘PM-emissies’) uitstoot als het trekkende voertuig (de vrachtauto zelf). Het totaal aan PM-emissies afkomstig van koelgeneratoren is ongeveer gelijk aan de PM-emissies van alle vrachtauto’s bij elkaar.
De uitstoot van stikstofoxiden (‘NOx’) van een enkele koelgenerator is ongeveer gelijk aan anderhalf keer de hoeveelheid afkomstig van de trekker die ervoor rijdt. In totaal bedraagt de NOx-uitstoot door koelgeneratoren iets minder dan een kwart van die van alle vrachtauto’s bij elkaar. Een groot deel daarvan wordt uitgestoten in stedelijk gebied.
Ook geluidshinder is een veelgehoord probleem bij het gebruik van conventionele koelgeneratoren, vooral in stedelijke gebieden.
Maatregelen
In 2022 diende het VVD Kamerlid Koerhuis een motie in, waarin hij de regering verzoekt om met een plan van aanpak te komen voor de verduurzaming van koeltransport. Zero emissie- en milieuzones hebben hierop namelijk geen invloed, omdat die alleen eisen stellen aan de uitstoot van voertuigen zelf en niet aan de uitstoot van koelgeneratoren.
Er zijn duurzame alternatieven beschikbaar voor diesel-koelsystemen, maar deze duurzamere alternatieven worden tot nu toe nog niet op grote schaal gebruiktdoor vervoerders.
Het ministerie draagt een aantal oplossingsrichtingen aan:
- Inzetten op de verbetering van isolatie en inrichting van koeltransporten.
- Inzetten op verbetering van (inter)nationale wet- en regelgeving.
- Inzetten op de elektrificatie van koeltransporten.
- Realiseren van walstroominfrastructuur.
In samenwerking met TNO is er een meetprogramma gestart, waarbij er gemeten wordt aan de uitstoot van verschillende soorten koelsystemen, om zo beter het probleem in kaart te kunnen brengen.
Het meetprogramma wordt in de loop van 2024 afgerond. Daarnaast zet de ministrer internationaal in op een aanscherping van de uitstootnorm voor mobiele machines, waaronder koelgeneratoren vallen. In het derde kwartaal van 2024 volgt een update over de stand van zaken.
Bron: Ministerie IenW