Volgens De Staat van de Stad Amsterdam XIII is de mobiliteit in de hoofdstad terug op het niveau van vóór de coronapandemie. Amsterdammers maakten in 2023 gemiddeld 2,5 verplaatsingen per dag. Dat is net zoveel als in 2019. Twintig jaar geleden waren dat er nog 3,1. Digitalisering van werk, winkelen en dienstverlening zorgt ervoor dat mensen zich minder vaak hoeven te verplaatsen.
De fiets blijft veruit het populairste vervoermiddel in de stad: 35 procent van alle verplaatsingen gebeurt op twee wielen. Daarna volgen lopen (29 procent), de auto (22 procent) en het openbaar vervoer (12 procent). De elektrische fiets wint terrein, maar het aandeel blijft met 5 procent nog lager dan het landelijk gemiddelde (8 procent).
Opvallend is dat slechts een kwart van de volwassen Amsterdammers een eigen auto heeft; het laagste autobezit van alle Nederlandse gemeenten. Toch groeit het aantal elektrische auto’s snel. Inmiddels is 16 procent van alle auto’s in de stad elektrisch, tegenover 8 procent landelijk. Daarmee is Amsterdam koploper in duurzame mobiliteit.
Het openbaar vervoer herstelt langzaam van de coronajaren, maar haalt nog niet het reizigersaantal van 2019. Reizigers waarderen de ritten opvallend genoeg met een 7,5 tot 7,8, waarbij de stiptheid goed scoort, maar de prijs laag wordt beoordeeld. Een opvallend succes is het initiatief GVB Kids Vrij: ruim 18.000 kinderen maakten in 2024 gebruik van gratis openbaar vervoer, goed voor bijna een derde van alle Amsterdamse basisscholieren.
Tegelijkertijd groeit de zorg over verkeersveiligheid. Bijna de helft van de Amsterdammers voelt zich onveilig in het verkeer; een van de hoogste percentages in Europa. Nieuwe vervoersvormen zoals snelle e-bikes en fatbikes dragen aan dat gevoel bij. Het aantal verkeersslachtoffers stijgt weer: in 2024 kwamen 21 mensen om in het verkeer en waren er ruim 1.300 ongelukken met letsel, het hoogste aantal in jaren.
Amsterdam neemt maatregelen om de stad veiliger en schoner te maken. Denk aan de uitbreiding van milieuzones, de invoering van 30 km/u als norm, en de proef met de knip in de Weesperstraat.
Amsterdam beweegt weer volop en steeds schoner, maar de drukte en diversiteit aan vervoersmiddelen maken de stad ook kwetsbaarder. De uitdaging ligt in het vinden van balans tussen bereikbaarheid, duurzaamheid en veiligheid.
Walther Ploos van Amstel.
Lees ook: Wat heeft 5 jaar autoluw Amsterdam opgeleverd?