Meer inzicht in de logistieke stromen en intelligente toegang biedt gemeenten de mogelijkheid om de bevoorrading van de binnenstad op een slimmere, duurzamere en efficiëntere manier te regelen. Met de informatie uit de boordcomputers van logistiek verkeer kan de toegang tot een specifiek gebied, zoals een zero emissiezone, milieuzone of venstertijdengebied worden geregeld.
Bij een verkenning naar een pilot voor intelligente toegang in de gemeente Leeuwarden zijn verschillende partijen, zowel publiek als privaat uitgevraagd en betrokken. Bij de verkenning is gebleken dat het uitrollen van de pilot in Leeuwarden op dit moment onvoldoende draagvlak kent. Ook in andere steden blijkt het vaak lastig om pilots in samenwerking met vervoerders van de grond te krijgen.
Maar hoe regel je dit praktisch? Welke partijen moeten samenwerken en welke data gedeeld. Met deze vragen heeft de Topsector Logistiek onderzocht of een pilot rondom intelligente toegang opgestart kon worden.
Op basis van de ervaring in Leeuwarden kunnen de volgende lessen worden geleerd:
- Er moeten onmisbare én directe voordelen zijn voor vervoerders. Heel concreet is er één voordeel dat voor vervoerders direct van belang is: ruimere toegang tot gebied. Voor vervoerders betekent het krijgen van ruimere toegang dat ze efficiënter kunnen plannen, hun resources beter kunnen inzetten, minder kilometers maken. In sommige gevallen krijgen ze een unieke propositie (concurrentievoordeel) door bijvoorbeeld levering in een venstertijdengebied op elk gewenst moment te kunnen faciliteren.
- Er moeten directe voordelen zijn voor gemeenten. De pilot moet: aansluiten bij een opgave die er toch al ligt en mag een gemeente weinig tijd en geld kosten. De veronderstelde voordelen zijn moeilijk meetbaar en het is moeilijk vast te stellen of de pilot daadwerkelijk dit resultaat oplevert.
- Randvoorwaarden moeten op orde zijn. Beleid, uitvoering en handhaving van het toegangs- en ontheffingenbeleid moet voldoende strikt zijn.
Voordelen die zijn geïdentificeerd voorafgaand aan het project, worden op dit moment door vervoerders nog niet als voordeel beschouwd. Denk aan: minder fout rijden, verkeersinformatie op maat en in-truck, en voordelen bij verkeerslichten (iVRI’s). De kans op fout rijden in kleinere (en ook middelgrote) gemeenten is zeer klein, vervoerders kennen de gemeenten op hun duim. Ook valt de kleine reistijdwinst door verkeersinformatie en voordeel bij iVRI’s in het niet bij ruimere toegang tot een gebied.