NOS meldt: Amsterdammers voelen zich onveiliger in verkeer dan andere Europeanen. Meer dan vier op de tien Amsterdammers (44%) voelen zich onveilig in het verkeer. Bijna zes op de tien Amsterdammers zegt dat er meer ongevallen zijn sinds de komst van e-bikes, stepjes en fat bikes. Amsterdammers willen af van elektrische deelscooters. Opvallend: een kwart van de Amsterdammers denkt dat het autovrij maken van de stad goed is voor de verkeersveiligheid. De Amsterdammers willen: meer scheiding tussen verkeersstromen, duidelijke kruisingen, betere fietspaden en een lagere maximale snelheid.
In Tallin, Oslo en Warshaw voelen bewoners zich het meest veilig. Overigens voelen Europeanen zich nog het meest veilig in een auto.
Dat blijkt uit de Urban Road Safety Index 2023, de weerslag van een Europees verkeersveiligheidsonderzoek in 25 Europese hoofdsteden. Onderzoekers van Multiscope ondervroegen daarvoor 7.500 mensen, onder wie 300 Amsterdammers, in opdracht van het Nederlandse bedrijf Cyclomedia (het uitgebreide rapport is via hun beschikbaar).
Bijsluiter
Het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) waarschuwt dat het hier om een studie gaat naar het gevoel van onveiligheid bij mensen. Het is niet duidelijk wat het daadwerkelijke effect is van e-bikes, stepjes en fat bikes op het aantal ongelukken en gevaarlijke situaties. De perceptie kan niet worden onderbouwd met harde data.
Gedrag
Het zijn ogenschijnlijk aardige en zelfs herkenbare conclusies soms op het populistische af. We ergeren ons steeds meer aan andere weggebruikers zoals te hard rijden en mobiel bellen. Scooters zijn volop terug op het fietspad. Racen is de nieuwe norm. Tegen het verkeer in ook. Zeker tweederde fietsers rijdt met telefoon in de hand of koptelefoon op. Niemand steekt meer een hand uit. Iedereen lijkt alleen op de wereld. Gedrag is de onbesproken olifant in de kamer. Wordt het niet hoog tijd dat we elkaar aanspreken op onze eigen verantwoordelijkheid en respect voor elkaar?
Ook de Fietserbond maak zich zorgen over de toegenomen ‘drukte’. Het is volgens de Fietsersbond momenteel te chaotisch op de fietspaden in de stad, omdat de snelheden te ver uit elkaar liggen. De ‘normale fiets’ gaat nou eenmaal een stuk minder hard dan de (opgevoerde) e-bikes. Dat heeft invloed op het gevoel van veiligheid van fietsers.” Veertig procent van de Amsterdammers voelt zich niet veilig in het verkeer”, geeft Florrie de Pater van Fietsersbond Amsterdam op AT5 aan. “Dan gaat het over fietsers en ik vind dat veel en veel te veel.”
Ik merk dat ik zelf ook dapper meedoe in de ‘ratrace’ op mijn e-bike. Je past je gedrag aan aan het gedrag van anderen. Je niet veilig voelen is de nieuwe norm in het Amsterdamse verkeer (ook voor voetgangers). Helaas.
Mensenstraten
Het rapport laat je vooral achter met puzzels. In alle steden is lopen de belangrijkste manier van verplaatsen (zoals het inspirerend verhaal uit Praag), maar het rapport is geschreven vanuit een bikebias. De meeste vragen gaan daarover. De conclusies gaan daarom vooral over fietsen en fietsinfrastructuur. Het rapport gaat niet over leuke steden voor gelukkige en gezonde mensen. Dat is jammer. Ik ben al langer een pleitbezorger voor mensenstraten. Straten waar slenteren, ontspannen en ontmoeten centraal staan. Straten die aantrekkelijk, veilig en vooral ook inclusief tegelijk zijn.
De titel van dit rapport ‘The road safety perception in 25 European cities’ dekt dus de lading niet. En de conclusies die vandaag de media haalden kan ik niet een-op-een terug vinden in het rapport. Enfin… in de krant van vandaag wordt morgen de vis verpakt. Snel weer vergeten dus en proberen het gesprek te laten gaan over waar het echt over moet gaan: over mensen en niet over mobiliteit.
Walther Ploos van Amstel.