Online winkelen is populair. Tussen 2010 en 2019 zijn de online bestedingen in Nederland volgens brancheorganisatie Thuiswinkel.org gestegen van circa 10 miljard tot bijna 26 miljard euro. In 2020 hebben de coronamaatregelen geleid tot een groei van 40 tot 60 procent in het aantal online aankopen (data CBS over 2020). De verwachting is dat ook na de coronacrisis sprake blijft van een verdere verschuiving van fysiek winkelen naar online winkelen; een verwachte groei per jaar van 15 procent bij multichannel winkels en 7,5 procent bij pure webwinkels.
Over het aantal thuisbezorgingen, voertuigen en bezorgers zijn beperkte statistieken beschikbaar of ze nemen slechts een deel van de markt mee. Op basis van data van onder meer webwinkels, brancheorganisaties, CBS, ACM en de Topsector Logistiek kan wel een schatting worden gemaakt.
Dagelijks zijn 90.000 tot 130.000 bezorgers onderweg voor de bezorging van online bestellingen. De bezorgmarkt is in 2021 naar schatting 6 tot 8 miljard euro groot. Er zijn vijf karakteristieke segmenten: pakketjes van webwinkels, pakketjes local-for-local (van lokale leveranciers naar lokale klanten), bezorging met twee bezorgers van grotere producten (zoals meubels en witgoed), bezorging van levensmiddelen en maaltijdbezorging.
Schatting 2021
|
Bestellingen per jaar |
Voertuigbewegingen per dag |
Bezorgers (fte) |
Voertuigen dominant |
Pakketjes webwinkels |
600-700 mln.
|
15.000-30.000 |
15.000-30.000 |
Bestelvoertuig |
Pakketjes local-for-local |
Minder dan 50 mln.
|
20.000-30.000 |
25.000-35.000 |
Bestelvoertuig |
Twee mans-leveringen |
10-12 mln.(B2C) |
5.000-8.000 |
10.000-16.000 |
Bestelvoertuig Vrachtwagen |
Levensmiddelen |
25-30 mln. |
8.000-10.000 |
16.000-20.000 |
Bestelvoertuig |
Maaltijdbezorging |
150-200 mln. |
ca. 500.000 |
30.000-40.000 |
Fiets en scooter |
Update: januari 2022. Op jaarbasis gaan er 60 tot 100 miljoen bestellingen van flitsbezorgers naar consumenten. Er rijden dan zo’n 8.000 tot 12.000 flitsbezorgers rond.
Grote en kleine spelers
Binnen het logistieke segment pakketten en thuisleveringen wordt het merendeel van de bezorging met bestelvoertuigen uitgevoerd. Voor pakketten gebeurt dit vooral door de grote pakketvervoerders zoals PostNL, DHL, DPD, UPS en GLS. PostNL is verantwoordelijk voor 60 tot 65 procent van de pakketmarkt, gevolgd door DHL met 25 tot 30 procent (cijfers: ACM, 2019). Nieuwe, kapitaalkrachtige spelers als Amazon en Coolblue kunnen grote impact hebben. Opvallend is dat steeds meer innovatieve MKB-bedrijven ook geluk beproeven op de bezorgmarkt.
Niet alleen B2C, ook B2B
Het is belangrijk te weten dat 40 tot 50 procent van de pakketjes voor bedrijven is (B2B) 50 tot 60% voor consumenten is (B2C); deze gaan meestal samen in een voertuig. Beide markten, B2C en B2B, groeien sterk door de digitalisering van bestellingen; 15 tot 20 procent per jaar. Bij B2B worden inefficiënte leveringen (zoals in de horeca en bouw) deels naar de efficiënte netwerken van pakketvervoerders geduwd.
Daarnaast is er nog een netwerk waarin consumenten onderling zendingen vesturen (zoals bij Marktplaats). Gegevens over deze markt ontbreken (schatting: minder dan 20 mln. zendingen).
Er komen niet meer voertuigen in de straat?
Met de groei van het aantal leveringen neemt het aantal voertuigen niet evenredig toe. Een groei in aantal bestellingen van 15 tot 20 procent per jaar, leidt bij de pakketbezorgers tot 4 tot 6 procent meer voertuigen per jaar.
De webwinkels bundelen met de inzet van DHL, PostNL, Redjepakketje, UPS and anderen hun leveringen. De voertuigen bezorgen meer zendingen in steeds kortere routes; de productiviteit neemt toe. Daarnaast zien we vooral in de grote steden het aandeel ‘afhalers’ bij pakketpunten als Parcls of pakketkluizen als MyPUP toenemen. Tenslotte, weten pakketbezorgers met ‘address intelligence’ en ‘bezorgen op afspraak’ het aantal keren dat ze voor niks aan de deur staan te beperken.
De bezorging van online bestellingen is goed voor een procent van de CO2-uitstoot in het goederenvervoer over de weg in Nederland. Het effect van de thuisbezorging op de lokale luchtkwaliteit is marginaal.
Walther Ploos van Amstel.
Picture: Anton Schaefer