Bedrijven hebben in 2023 fors minder ruimte in gebruik genomen op bedrijventerreinen. Na de recordjaren 2021 en 2022 is sprake van een afname van circa 40%. Het gaat hierbij om zowel uitgiftes op nieuwe bedrijventerreinen (greenfields), herontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen (brownfields) als opname in de bestaande vastgoedvoorraad, gemeten in omvang van alle transacties.
Dit blijkt uit de Database Locatiebeslissingen Nederland van Stec Groep. De terugval past in het beeld van de NVM die constateert dat het aanbod van bedrijfsruimte voor het eerst na een lange periode weer is toegenomen in het laatste kwartaal van 2023.
Belangrijke oorzaak voor de terugval is het opdrogen van nieuw aanbod. Afgelopen jaren is veel bedrijventerrein uitgegeven, maar is er nauwelijks nieuw aanbod bijgekomen, stelt Stec Groep. Netcongestie en de stikstofcrisis zijn grote knelpunten in het ontwikkelen van een nieuw bedrijventerrein. Tegelijkertijd zorgen deze knelpunten ook voor het uitstellen of afblazen van investeringen bij bedrijven in gebouwen en grond
Meer lucht in logistieke markt
Stec Groep ziet dat vooral de logistieke ruimtevraag is teruggevallen. Logistieke eindgebruikers laten in 2023 een teruggang zien van zo’n 40% in ruimtevraag. Zowel XXL-distributiecentra als kleinere distributiecentra werden minder in gebruik genomen. De pijplijn met ontwikkellocaties van vastgoedpartijen is nog goed gevuld. Er zijn nog miljoenen vierkante meters in aanbouw of in de planning.
Niet stilstaan
Steeds meer dynamiek op bedrijventerreinen komt voort vanuit de grote transities zoals de energietransitie, circulaire economie (grondstoffentransitie) en voedseltransitie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan investeringen van bedrijven gericht op de productie van (delen van) windturbines, de opslag en distributie van zonnepanelen en de inzameling en verwerking van afval- en reststromen.
Bovendien is er een versnelling In 2018 was 3% van de locatiedynamiek en ruimtevraag rechtstreeks toe schrijven aan de transities. In 2022 bedroeg dit 5% en in 2023 al 10%. Dit past in de recente bevindingen van het PBL, dat stelt dat circulaire economie tot wel 40% extra ruimtevraag op bedrijventerreinen kan opleveren.
Stec Groep geeft drie aanbevelingen:
- juist nu door te gaan met planvorming voor bedrijventerreinen
- de inzet op ‘beter benutten’ fors te verhogen
- te zorgen voor een ruimtelijk-economische visie en transitieprognoses.
Bron; Stec Groep