In het Klimaatakkoord staat dat in 30 tot 40 grotere steden zero emissiezones vaststellen die vanaf 2025 voor goederenvervoer gelden. Een stevige ambitie, die mogelijk 40 duizend vrachtwagens en meer dan een half miljoen bestelauto’s gaat raken.
Er is gelukkig steeds meer zicht op een beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar aanbod van elektrische voertuigen in wegtransport; eerst in stadslogistiek, na 2030 ook voor wegtransport op lange afstanden. Bereid je daarom nu voor op de invoering van elektrische voertuigen (en de laadinfrastructuur).
Je moet vijf keer slimmer zijn om je succesvol voor te bereiden op zero emissie stadslogistiek.
1. Slimmer voertuig
De eerste vraag is wat na 2025 de beste vlootsamenstelling is voor de stadslogistiek; grote of kleinere vrachtwagens en bestelauto’s. Het uit gewoonte een-op-een inruilen van een dieselvoertuig voor een elektrisch voertuig is niet slim. Overweeg ook de inzet van lichte elektrische voertuigen in stadslogistiek, zoals vrachtfietsen, en het delen van transportcapaciteiten. Wekelijks komen nu nieuwe modellen op de markt van de bekende OEMs, maar ook van nieuwe innovatieve voertuigmakers.
2. Slimmer rijden en plannen
Met een korte actieradius en de nodige oplaadtijd is dynamische planning nodig; je moet steeds bijsturen in de planning. De rijstijl van de chauffeur en de routekeuze bepalen hoe groot de actieradius in de praktijk is.
Nieuwe voertuigen hebben boordcomputers die de voertuigprestaties, de status van de rit, de accu en de rijstijl van de chauffeur real-time monitoren. Gecombineerd met actuele verkeersinformatie kan een slimme planning worden gemaakt voor de betrouwbare inzet van het elektrische voertuig.
De chauffeur speelt een grote rol bij de acceptatie van elektrisch rijden en bij het ‘brandstofverbruik’. Hoe ga je straks de chauffeurs stimuleren om slim te rijden? Transportondernemers betrekken hun chauffeurs nu al met ‘gamification’ bij slimmer en veiliger rijden.
3. Slimmer en effectief laden
Een slimme laadinfrastructuur is niet vanzelfsprekend. Dat moeten we als bedrijven zelf oplossen; reken niet op de overheid. Zijn er voldoende laadpalen? Is er genoeg stroom?
Voor locaties waar veel voertuigen moeten kunnen laden is een visie nodig op slimme energieopwekking en -gebruik; vehicle-to-building-to-grid. Beschikbaarheid van stroom wordt een vestigingsplaatscriterium. Op termijn krijgen energie-intensieve bedrijven aparte aandacht in locale omgevingsvisies en ruimtelijke ordeningsplannen.
Naast investeringen in de eigen laadinfrastructuur, zijn ook investeringen nodig in smart charging; wat is het beste moment om het voertuig op te laden?
4. Slimmer inkopen
Elektriciteit is alle behalve gratis. Diesel is bij elke pomp te koop voor eenzelfde prijs per liter; level-playing-field. Bij stroom is dat anders. De prijzen aan de paal lopen sterk uiteen, zeker als je ook nog eens snel wilt laden. Dan is elektriciteit al snel duurder dan diesel. Fleetmanagers moeten de inkoop van energiediensten slim regelen bij de inkoop van voertuigen.
5. Slimmer distributienetwerk
De actieradius van elektrische voertuigen is minder dan die van dieselvoertuigen. Bij zero emissie stadslogistiek wordt de juiste locatie voor de stadslogistiek steeds belangrijker (ook als plek om te laden). Vanuit welke stadshub ga je straks de klanten leveren? En, doe je dat zelf, of werk je samen met andere bedrijven bij de last-mile leveringen? Uiteindelijk gaat het niet alleen om een schone stadslogistiek, maar ook om een veilige stadslogistiek met veel minder voertuigen.
Zero emissie is nodig voor het Klimaatakkoord en draagt ook bij aan schone lucht in de steden. Er is veel nodig om dat betaalbaar en betrouwbaar te realiseren. Wacht in elk geval niet af tot 2025. Begin vandaag alvast met het nemen van de juiste, slimme beslissingen.
Walther Ploos van Amstel.