Vandaag besteedt de Telegraaf uitgebreid aandacht aan een geplande pilot met een knip op de Weesperstraat in de komende zomer. Ondernemers uiten in het artikel hun terechte zorgen over het plan dat plotseling vorige week in de publiciteit kwam.
Het gaat om een test van zes weken, om in de praktijk te zien welke effecten de afsluiting voor doorgaand verkeer heeft op de leefbaarheid van de buurt.
De wethouder stelt terecht dat de pilot Weesperstraat al jaren geleden is vastgesteld door de gemeenteraad, maar steeds om verschillende redenen is uitgesteld.
Eigenlijk is er dus geen excuus waarom de voorbereiding van de pilot en de nul-meting niet zijn gedaan in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en de Amsterdamse kennispartners. Er zijn bijna drie jaar verstreken (in oktober 2020 kwam het eerste plan van aanpak).
Eerder schreef ik dat ik niet tegen het principe van knippen in het stedelijke verkeersnetwerk ben. Het is een sympathiek plan waarbinnen automobilisten en ondernemers die in de stad moeten zijn zelf naar slimme oplossingen gaan zoeken. Dat helpt de stad in de reis naar autoluw.
Maar, gaat de voorgestelde pilot waardevolle resultaten opleveren? Ik twijfel. De voorgestelde pilot moet in elk geval op de volgende punten worden aangepast:
- Elk serieus onderzoek begint met het in kaart brengen van wat je wel en niet al weet. Wat waren de ervaringen bij eerdere knippen en afsluitingen (zoals recent de Piet Heinkade?). Welke ingrepen kun je ook met computermodellen simuleren? Dat onderzoek moet eerst worden gedaan. Op basis daarvan bepaal je welke hypotheses je wilt gaan toetsen bij een pilot.
- De aanpak (die oorspronkelijk is opgesteld in oktober 2020) moet worden beoordeeld en begeleid door de wetenschappelijke kennisinstellingen die de gemeente adviseert in de zogenoemde Ovale Tafel Mobiliteit. Daar zitten de experts die de validiteit kunnen beoordelen en bekend zijn met andere onderzoeksprojecten in Amsterdam.
- De aanpak moet samen met Logistiek020, de taxisector, parkeeraanbieders (veranderend parkeergedrag) ondernemers in Amsterdam worden gemaakt. Die partners moeten de nul-meting sowieso nog valideren; herkennen zij zich in de cijfers? Wat vinden zij van de onderzoeksvragen en hypotheses? Herkennen zij zich straks in de uitkomsten? Wanneer is de pilot voor de belanghebbenden geslaagd? En op basis van welke criteria?
- Een belangrijk risico is het risico op incidenten of een ‘verkeersinfarct’ in de eerste weken van de proef waardoor ingrijpen nodig is. Bij de begeleiding van de pilot moet ook het bedrijfsleven worden betrokken. In het huidige plan van aanpak is geen rol weggelegd voor het bedrijfsleven; niet bij de voorbereiding, niet bij de uitvoering en niet bij de evaluatie.
- Het moet duidelijk zijn wat er met de resultaten van de pilot gaat gebeuren in relatie tot de toekomstige verkeersplannen van de gemeente. En hoe die plannen straks met elkaar worden verbonden.
Dat is nog serieus huiswerk. Of dan de pilot nog plaats kan vinden in de komende zomer, parallel aan de aanpak van de Bijenkorffile en de afsluiting van de oostelijke onderdoorgang bij CS en de Berlagebrug, is vervolgens aan de raadsleden. Wat vinden zij ervan? In de aanpak staat dat het overleg met ‘stakeholders’ zou gebeuren in februari en maart 2023. Dat is niet gebeurd… en dat zegt eigenlijk genoeg.
Het is natuurlijk te prijzen dat de wethouder achter haar plannen blijft staan. De verkeersproblemen zijn ook niet haar schuld, maar ze is uiteindelijk wel politiek verantwoordelijk. De agenda autoluw kan zich geen mislukte pilot veroorloven. En zeker geen verstorend vertrouwensrelatie met het bedrijfsleven.
Overigens gaat de beslissing over de knip eigenlijk veel verder dan de portefeuille van de verkeerswethouder. Dit raakt ook de ruimtelijke ordening van de stad en de economie van de stad. Die wethouders blijven oorverdovend stil.
Walther Ploos van Amstel.
Update 14 april 2023: op AT5 vertelt de wethouder dat ze doorzet. Dat is natuurlijk heel dapper.