Groningse raadsleden willen een eerlijke en duurzame stadslogistiek: hebben ze een goed punt? Ze wijzen daarbij naar een Amsterdams subsidie-experiment met enkele deelbakfietsen voor lokale winkeliers in de Haarlemmerbuurt.
Het gevecht tegen bezorgplatformen
Volgens de raadsleden leidt het Amsterdamse experiment tot minder verkeer, minder geparkeerde voertuigen en een duurzamere bezorging. Als Amsterdammer ken ik die cijfers niet.
Daarnaast zou het lokale ondernemers beschermen tegen oneerlijke concurrentie, omdat ze minder afhankelijk worden van grote internationale bezorgplatformen — zoals Uber — die een groot deel van de omzet vragen. Ondernemers houden dan meer geld over per bestelling. Het zou ook beter zijn voor de arbeidsmarkt, want het beperkt de invloed van grote commerciële platformen die hun personeel erg slecht betalen en behandelen. Een lokale bezorgdienst is dus niet alleen duurzamer, maar ook eerlijker, stellen de raadsleden. Op basis waarvan blijkt niet uit hun brief. Op basis van feiten, en niet enkel ideologie, hoop ik dan maar.
De gemeente als logistiek dienstverlener?
Omdat deze ambities zouden passen bij de plannen van het Groningse college stellen de raadsleden vragen als:
- Deelt het college de mening dat de invloed van grote commerciële bezorgplatformen negatieve effecten kunnen hebben op het straatbeeld, onze lokale ondernemers, en de arbeidsmarkt?
- Is het college, van mening dat er gekeken moet worden naar alternatieve vormen van bezorging voor duurzaam vervoer en het versterken van lokaal ondernemerschap?
- Is het college het eens dat bezorgers bij platformen zoals Thuisbezorgd er slecht vanaf komen, en dat een gemeentelijke bezorgdienst tot betere arbeidsvoorwaarden kan leiden?
- Is het college bereid om na te denken over soortgelijke initiatieven en experimenten voor een duurzame en lokale bezorgdienst?
Groningen heeft in het Europese project ULaaDS binnenstadsondernemers gelegenheid gegeven gebruik kunnen maken van een cargo bike, een carver en een elektrisch busje. Dat zijn waardevolle lessen. De raadsleden vragen daarom of er zicht is op een haalbare businesscase om structureel in te zetten op elektrische deelvoertuigen voor ondernemers? En kan er een gemeentebreed platform opgezet worden voor ondernemers met meerdere elektrische deelfietsen en -busjes? Maar, wat willen de raadsleden hiermee eigenlijk oplossen? Het blijkt nergens uit.. terwijl Groningen al inspirerende plannen heeft voor de binnenstad.
Onbegrip over handelingsperspectief
Uit de Groningse raadsvragen blijkt dat er nog weinig begrip is voor de stadslogistieke praktijk en de impact op de bewoners en ondernemers. Gemeenten hebben bij stadslogistiek meerdere handelingsperspectieven bij de inrichting van de stad, reguleren en handhaven, faciliteren, stimuleren, coördineren en experimenteren. Dat vergt een gedegen en gedragen uitvoeringsagenda stadslogistiek.
Een probleem is dat er bij veel gemeenten (en beleidsmaker) nog weinig inzicht is in stadslogistieke stromen (en het gedrag dat daartoe leidt) en hoe je die stromen kunt beïnvloeden. Dan weet je niet wat je moet aanpakken; wat is het handelingsperspectief? Dan kom je met weinig doordachte suggesties voor collectieve vrachtfietsen en een gevecht tegen een niet bestaande vijand als Uber. Ook moet je als gemeente positie kiezen in de aanpak (zie figuur).
Ik hoop dat de Groningse raadsleden in 2024 een expertsessie organiseren met ondernemers die elke dag bij hun klanten in de stad komen, de Groningse ambtenaren die werken aan een inspirerende stadslogistieke agenda en met experts van de Universiteit van Groningen. Er is binnen de gemeenteraad nog wel wat missionarissenwerk te doen.
Ze zijn natuurlijk ook een keer welkom in Amsterdam. Er is zoveel kennis! Of, zoals mij goede vader zei, inspraak zonder inzicht, leidt tot uitspraak zonder uitzicht.
Groningen heeft dit jaar de mooie POLIS Award gewonnen; ‘in recognition of their innovative and forward-thinking approach to sustainable mobility.’
Walther Ploos van Amstel.