Verschillende media openden vandaag met het bericht van drie milieu-organisaties dat de fossiele sector jaarlijks 37,5 miljard euro subsidie zouden ontvangen. Veel meer dan eerder gedacht. Op de social media werd het bijltjesdag. De fossiele sector moest aan de schandpaal. Met name bedrijven die minder energiebelasting betalen, de energie-opwekking en de scheepvaart krijgen ervan langs.
Mooi mediamomentje
Het is een prima mediamoment. De vakanties zijn voorbij, Prinsjesdag en de verkiezingen komen eraan. Activisten blokkeren komend weekend de A12. Eerder kondigde het kabinet aan fossiele subsidies te willen afbouwen, maar een plan om dat te doen is er nog altijd niet. Dat is niet goed. Stoppen met stimuleren van fossiele brandstoffen is belangrijk voor het halen van de klimaatdoelstellingen. Toch plaatsen experts in onder meer het FD de nodige kanttekeningen bij het rapport van de milieu-organisaties.
Sociale en rechtvaardige klimaattransitie
Audrey Gaughran, directeur van Somo, zegt in het FD dat het kabinet met het afbouwen van de steun twee zaken snel kan bereiken. ‘Het reduceert de uitstoot door fossiele brandstoffen en het zorgt voor extra inkomsten, die nodig zijn een sociale en rechtvaardige klimaattransitie te versnellen’, zegt ze.
De definitie van subsidie die de milieu-organisaties hanteren, is dezelfde die de Wereldhandelsorganisatie en ook het kabinet gebruiken. Het gaat om bijvoorbeeld belastingvoordelen, prijssteun en overheidsinvesteringen. De overheid loopt hierdoor ook inkomsten mis. Vriend en vijand zijn het er over eens dat dit systeem rammelt.
Fossiele subsidies in de logistieke sector
De regelingen voor het wegverkeer bedragen €905 miljoen per jaar en betreffen de lagere accijns voor diesel tegenover benzine. Een groot deel van het Nederlands wegverkeer (personenauto’s, bestelauto’s en vrachtauto’s) rijdt op diesel, volgens de milieu-organisaties. De lagere dieselprijs vormt een stimulans voor de fossiele logistieke bedrijfstak van Nederland en voor het gebruik van dieselbestelauto’s.
Tegenover de lagere prijs voor diesel staat een hogere motorrijtuigenbelasting voor dieselvoertuigen, ten opzichte van benzinevoertuigen. De subsidie is berekend door de accijnskorting te vermenigvuldigen met het dieselverbruik en daar de verhoogde motorrijtuigenbelasting vanaf te trekken.
Inmiddels heeft Milieudefensie het hele (overigens leerzame) onderzoek en de bronnen op de website gezet. Het rapport biedt perspectief voor dialoog, maar roept ook nieuwe vragen op. Welke subsidies worden er nu al gegeven voor verduurzaming in die sectoren? Wat het ons kost als deze ‘subsidies’ niet worden gegeven? Welke maatregelen er nu al zijn genomen? Niks doen is in elk geval geen optie. In het FD schreef Mathijs Bouman een nuttig en genuanceerd commentaar.