De opkomst van de flitsbezorgers betekent de ondergang van de winkels in de stad. Parool journalist Marc Kruyswijk vroeg me vanmiddag of er nog iets tegen te doen is. Je wint het nooit van de consument die gretig voor Getir, Flink en Gorillas kiest.
Ik moest even over die vraag nadenken, of even over omdenken eigenlijk. De crux zit in ‘act small’ versus ‘think big’. Is lokaal-voor-lokaal het antwoord op de flitsbezorgers?
Het tienminutenmodel dat flitsbezorgers hanteren is optimistisch. Toch neemt de populariteit toe en worden er miljarden geïnvesteerd door durfkapitalisten. Het onderliggende verdienmodel lijkt winstgevend. Mijn buren zijn er dol op. De bezorgers rijden hier af en aan op hun snelle fietsen.
Ik ben bang dat de sociale cohesie verdwijnt doordat je je buren niet meer ziet op de markt, in de winkel of gewoon op straat. Of, nog erger, als die markten en winkels straks moeten sluiten.
Supermarkten verdwijnen
Amsterdam telt bijna 250 supermarkten. Dat is te veel, zeggen deskundigen tegen Parool. Er zijn te veel vierkante meters supermarkt; zeker met het veranderend consumentengedrag, on line boodschappen doen, flits- en maaltijdbezorging.
Supermarkten dragen de lokale winkelstraten. Ze zorgen voor ‘traffic’. De supermarktklant koopt ook bij de speciaalzaak in de straat; de bakker, de groentenvrouw en de slager. Met het wegvloeien van omzet naar nu ook de flitsbezorgers gaan de supermarkten en later de leuke buurtwinkels het niet meer redden. Het wordt stil op straat. Dat is niet goed voor de aantrekkelijkheid van buurten. Is er wat aan te doen?
Het verdienmodel van de flitsbezorgers is gebaseerd op gemak en snelheid. Een paar drukken op de app en de boodschappen zijn binnen 10 minuten binnen. En, het verdienmodel is gebaseerd op lage kosten van de ‘dark stores’, de magazijnmedewerkers en de bezorgers. Een Amsterdamse winkelier die al een ‘store’ heeft met voorraad en dicht bij de consument zit heeft die voordelen ook.
Wat moet er gebeuren?
Besef dat de consument altijd gelijk heeft. Die wil snelle thuisbezorging en wil gemak met een enkel bestel- en betaalplatform voor mobiel bestellen. Eerdere lokale initiatieven stranden op het ontbreken van dat gemak. Een verspilling van subsidiegeld.
Goed nieuws: die bestel- en betaalplatforms zijn er inmiddels. Het Amsterdamse Local Heroes laat zien dat het kan… en uiteindelijk extra omzet oplevert voor de lokale marktkooplui en winkels. Dat is hard nodig als er minder Amsterdammers in je winkel komen en de supermarkten stilletjes uit het straatbeeld verdwijnen.
Het succes zit vervolgens in het lokaal-voor-lokaal organiseren van de snelle bezorging vanuit de winkels. Lokale bezorgers als Fietskoeriers, TringTring, Hurby, Peddler en Budbee kunnen snel leveren… of langzamer als de consument geen haast heeft. Samen sta je sterker; organiseer dat met de winkels uit je eigen straat. Betrek daar ook de grote spelers als Albert Heijn, Jumbo, Hema en Blokker bij.
Hier ligt een missie voor ondernemers, MKB Amsterdam, straatmanagers, de gemeente (EZ en CTO) en start-ups om samen de strijd aan te gaan met de grote flitsbezorgplatforms. Lokaal-voor-lokaal; niet alleen voor de dagelijkse boodschappen, ook voor wijn, boeken, mode en meer. Kies voor de aanval. En, verleid de consument: koop lokale waar, dan helpen wij elkaar. Een pleidooi van ondernemers voor een bezorgtax is een achterhoedegevecht.
Is dat genoeg? Thuisbezorging heeft de onomkeerbare toekomst. Blijft de klant dan alsnog weg? De winkelstraat moet aantrekkelijker worden. Een straat waar het leuk is om te wonen, te werken, te ondernemen, te bewegen en te ontspannen. Een ontmoetingsplek in de buurt waar verblijven het uitgangspunt is; dat biedt sociale cohesie.
Walther Ploos van Amstel.